Bir devlette aynı anda iki devlet başkanı olur mu?  Afganistan günümüzde böylesine bir tuhaflığa ev sahipliği yapıyor.  Geçtiğimiz ay Seçim Komisyonu seçimleri Ashraf Ghani’nin kazandığı açıkladı; ancak açıklanan sonuçlara itibar etmeyen Abdullah Abdullah seçimi kendisinin kazandığını ileri sürmekte.  Olay bir adayın seçim kazanması, diğerinin ise itiraz etmesi durumunu çoktan aştı; zira dün her iki isim de başkanlık yemin törenini gerçekleştirdi. Böylesine bir tuhaflığın şiddet sarmalındaki ülkeye hiçbir fayda sağlamayacağı açık; üstelik bu durum geçtiğimiz ay Doha’da ABD ve Taliban arasında imzalanan “barış getirecek anlaşmanın” ülkeye barış getireceğine yönelik beklentilere şimdiden kırdı. Neden mi?

ABD ve Taliban arasında imzalanan anlaşma uyarınca;

*Taliban El Kaide ve diğer terör örgütleri ile bağlantısını koparacak

*Taliban “ABD’nin kuklası” olarak tanımladığı Afgan hükümeti ile görüşmelere başlayacak

*2021 yılı baharına kadar ABD askeri Afganistan’dan çekilmiş olacak

Anlaşmaya göre ABD askerinin Afganistan’dan tamamen çekilmesi koşullu; yani Taliban’ın anlaşma hükümlerine uyup uymamasına bağlı olarak gerçekleştirilecek. İşte bu noktada, iki ismin devlet başkanı olduklarını iddia ediyor olması meselesi devreye giriyor ki, anlaşma hükümlerine uymak, yani Afgan hükümeti ile görüşmelere başlamak zorunda olan Taliban kiminle görüşecek? Taliban açısından “ülkede aynı anda iki devlet başkanı olması”,-her ikisiyle birden görüşmesi beklenmiyorsa-  ABD ile yaptığı anlaşmaya uymasını şimdiden imkansız kılıyor.

Ashraf Ghani ve Abdullah Abdullah’ın devlet başkanı olarak yemin etmeleri üzerine Taliban, Afgan hükümeti ile gelecek hafta içinde başlaması planlanan barış görüşmelerinin gerçekleşemeyeceğini açıkladı.

Taliban, ülkedeki başkanlık krizini Afgan-içi barış görüşmeleri için koşulların olgunlaşmamış olduğunun kanıtı olarak  sunabilir ki; bu durumda Afgan-içi  barış görüşmelerinin başlayamaması bir yana ABD ve Taliban arasında imzalanan anlaşmanın uygulanması da zora girer.

Şimdi gözler tekrar ABD’ye çevrildi; ABD’nin Ghani ve Abdullah ile görüşerek, bu tuhaf durumu sonlandırmaya yönelik çözüm  bulması bekleniyor.

Doç. Dr. Dilek Yiğit

kimvekil.com

(bu makale önce soyledik. Com’da yayınlanmıştır)