Çekilme kararı alan ve bu kararı Avrupa Birliği’ne resmen bildiren herhangi bir üye devletin önünde

1-süre kısıtlaması

2-iki farklı çekilme alternatifi

bulunmaktadır.

Süre kısıtlaması, Lizbon Antlaşması’nın çekilmeyi düzenleyen 50. madde hükmü uyarınca, çekilme kararının Birliğe resmen iletildiği tarihten itibaren iki yıldır.

Çekilme alternatifleri ise; birincisi, çekilmenin bir anlaşma ile düzenlendiği “Yumuşak-çekilme”; çekilmenin bir anlaşma ile düzenlenmediği/düzenlenemediği “Sert-çekilme” durumudur.

Bu genel kuralları, Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden çekilmesi ve hâlihazırda içinde bulunulan koşullar üzerinden değerlendirelim.

Süre kısıtlaması: Londra, çekilme kararını Brüksel’e resmen 29 Mart 2017 tarihinde ilettiğine göre, bugün itibarıyla çekilmenin gerçekleşmesi gereken tarihe 16 gün kaldı.

Çekilme alternatifleri;

Yumuşak-çekilme; geçtiğimiz yılın sonunda Birleşik Krallık Hükümeti ve Avrupa Birliği’nin üzerinde anlaştığı çekilme anlaşması Ocak 2019’da Birleşik Krallık Parlamentosu tarafından reddedildi. Dün (12 Mart 2019) çekilme anlaşması tekrar Parlamento’nun onayına sunuldu; ikinci kez reddedildi. Anlaşma ikinci kez reddedilmiş olduğuna göre, yumuşak çekilme ihtimali masadan kalkmış görünüyor.

Sert-çekilme; Çekilmenin gerçekleşmesi gereken tarih yaklaştıkça ve çekilme anlaşmasının da Birleşik Krallık Parlamentosu’nun onayını alma ihtimali kalmayınca, bu senaryo güçleniyor. Yani, 29 Mart 2019 tarihinde, Birleşik Krallık, çekilme koşulları düzenlenmemiş olarak, bir anda, Avrupa Birliği açısından üçüncü devlet olacak.

Ancak sert-çekilme meselesi de, bugün, Theresa May tarafından Birleşik Krallık Parlamentosu önüne getiriliyor. Parlamenterlere, Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden anlaşmasız çekilmesini isteyip istemedikleri sorulacak. Parlamenterler, sert-çekilmeyi de onaylamazlarsa ne olacak?

Mesele sarpa sardı…

Parlamenterler, sert-çekilmeye de hayır derse, bu sefer, Parlamento’da Birlik’ten ek süre isteme meselesi tartışılacak.

Gelinen bu noktada, en sağlıklı pozisyon, Lizbon Antlaşması’nın imkân tanıdığı şekilde, tarafların anlaşarak, çekilme tarihini ötelemesi…

Çekilme tarihi ne kadar ötelenebilir? Lizbon Antlaşması, bu konuya açıklık getirmiyor.

Birleşik Krallık, çekilme tarihini ne kadar ötelemek istiyor? Bilinmiyor.

Avrupa Birliği, çekilme tarihini ne kadar ötelemeyi kabul edebilir? Bilinmiyor.

Tek bilinen, en doğrusunun, çekilmenin ötelenmesi olduğu!

Çekilmenin ötelenmesi ne demek? Birleşik Krallık’ın bir türlü Avrupa Birliği’nden çıkamaması demek!

Doç Dr Dilek Yiğit

kimvekil.com